ضوابط لوله کشی برای جابجایی فاضلاب

• مهندسی آب
• آخرین بروزرسانی: 8 شهریور 1395

امروزه برای جابجایی فاضلاب تصفیه شده از شبکه لوله کشی ویژه ای استفاده می شود. از نظر هیدرولیکی، لوله های جابجا کننده فاضلاب تصفیه شده کاملاً مانند لوله های آب آشامیدنی محاسبه می شوند. ولی از نظر بهداشتی، لوله فاضلاب تصفیه شده را مانند لوله فاضلاب در نظر می گیرند که در این بخش درمورد آن گفتگو می شود.

۱- جای لوله های فاضلاب تصفیه شده در گذرگاه ها

لوله فاضلاب تصفیه شده می باید در قسمت سواره رو خیابان و در سمت مقابل جایی که لوله آبرسانی کار گذاشته و یا قرار است در آینده کار گذاشته شود در زمین کار گذارده شود. برای گزینش گودی لوله ها می توان از جدول شماره ۱ و باتوجه به می نیمم فاصله افقی و قائم آن از لوله های آبرسان استفاده کرد.

[gap height=”20″]

جدول ۱ – سرعت ته نشینی ذرات (V_S) در آب برحسب متر در ساعت

[gap height=”20″]

فاصله لوله های فاضلاب تصفیه شده از لوله های آبرسانی – برای جلوگیری از سرایت فاضلاب تصفیه شده به اطراف لوله آب آشامیدنی باید این فاصله ها حفظ شوند. برای فاصله افقی انتخاب حداقل ۳ متر و برای فاصله قائم حداقل ۵۰ سانتیمتر، بطوری که لوله فاضلاب تصفیه شده در زیر لوله آبرسان قرار گیرد، لازم است. در صورتی که این فاصله ها در گذرگاه مورد نظر ممکن نباشد، می توان از پیش بین های ویژه ای مانند پوشش لوله با بتن و یا قرار دادن لوله در لوله محافظی، پس از تصویب سازمان نظارت بر اجرای پروژه، استفاده کرد.

۲- فشار لوله های فاضلاب تصفیه شده

فشار در لوله های فاضلاب تصفیه شده از یک سو، می باید کمتر از فشار در لوله های آبرسانی در آن محل باشد تا امکان نشت فالاب تصفیه شده به لوله آبرسانی به هیچ وجه پیش نیاید، و از سوی دیگر مقدار آن به اندازه ای باشد که آب پاش (افشاننده)ها فشار کافی برای پخش فاضلاب تصفیه شده به فاصله لازم را داشته باشند.

۳- افشاننده ها و آب پاش های خودکار

برای پخش فاضلاب تصفیه شده روی بوته ها و چمن ها، آب پاش ها یا افشاننده های خودکاری روی لوله های فرعی کار گذاشته می شوند. تعداد این افشاننده های خودکار باید بسته به فشار طراحی شده و پوشش کامل سطح مورد آبیاری تعیین می شود. در طراحی این افشاننده ها، برای هر گروه از آنها یک شیر قطع و وصل خودکاری که با برق کار میکند را در جعبه های پلاستیکی و یا بتنی در نظر می گیرند.

۴- علامت های مشخص کننده لوله های فاضلاب تصفیه شده

الف- نوع لوله: مناسب ترین جنس لوله برای لوله های با قطرهایی کمتر از ۴۰۰ میلیمتر لوله های پلاستیکی، و برای لوله های بزرگتر لوله های چدنی است. برای انتخاب جنس لوله باید توجه نمود که فاضلاب تصفیه شده به علت وجود ترکیبات کلرامینی در آن خاصیت خورندگی بیشتری بر فلزات نسبت به آب آشامیدنی دارد. البته برای گزینش نوع لوله باید توجه کاملی به دسترسی آن در بازار و بهای لوله و پیوندی های آن کرد.

ب- رنگ لوله: لوله های فاضلاب تصفیه شده و پوشش جعبه های شیرها باید رنگ ویژه ای داشته باشند تا با لوله های آب آشامیدنی اشتباه نشوند. انتخاب رنگ لوله باید توسط سازمان های نظارت کننده بر طرح های فاضلاب انجام گیرد. در ایران می توان از شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور و یا دفتر مهندسی و معیارهای آب و آبفا وابسته به وزارت نیرو کمک گرفت. تا آنجا که نویسنده تحقیق کرده، تاکنون چنین انتخابی انجام نگرفته است. چون غالباً لوله های مصرفی به رنگ انتخاب شده در بازار یافت نمی شوند، باید در موقع کارگذاری لوله در زمین و پیش از خاک ریزی روی آن، نوار پلاستیکی به پهنای  ۱۰ سانتیمتر با رنگ انتخاب شده روی تاج لوله چسبانید تا در موقع خاکبرداری های بعدی نوع جریان در لوله مشخص شود. به عنوان مثال در بیشتر ایالت های آمریکا رنگ بنفش برای این منظور انتخاب می شود.

ج- شیرهای برداشت و شیرهای قطع و وصل: شیرهای روی لوله های فاضلاب تصفیه شده (دستی و خودکار) باید در زیر زمین و با پوششی بتنی، فلزی و یا پلاستیکی مقاومی با همان رنگ ویژه رنگ آمیزی شده و روی آن کلمات (( فاضلاب تصفیه شده )) به صورت دائمی چسبانده شود. در صورتی که از شبکه پخش فاضلاب تصفیه شده برای مواقع آتش نشانی نیز استفاده می شود، باید شیر آتش نشانی با رنگ ویژه نامبرده رنگ آمیزی شده و روی آن برچسبی شامل کلمات (( فاضلاب تصفیه شده )) چسبانده شود.

[gap height=”50″]

[box]

مشخصات منبع مورد استفاده:

[restrict level=3]
نام کتاب: تصفیه فاضلاب

مؤلف: دکتر محمدتقی منزوی

ناشر: انتشارات دانشگاه تهران

نوبت چاپ: چهاردهم

تاریخ نشر: ۱۳۹۲

صفحات مورد استفاده: ۲۶۸ تا ۲۷۰ (فصل ششم)

[/restrict]

[/box]