گندزدایی مرغداری

الف)ضدعفونی کردن سالنهای مرغداری

مرحله یک: تخلیه کود حاصل و حمل و نقل آن

مرحله دو: کلیه تجهیزات و لوازم از قبیل دان خوری، آبخوری، و غیره… از سالن های خارج و جهت شستشوی و ضدعفونی به محوطه خارج از سالن منتقل گردد.

مرحله سه: با استفاده از آب گرم (با فشارقوی کلیه قسمت های سالن ها از قبیل کف، سطوح داخلی و خارجی دیوارهای سالن؛ پشت بام و سایر تاسیسات (کارخانه تهیه دان ؛ انبارها، دفتر کار؛ اطاق نگهبانی و …) در مرغداری از کود، پر، و گردو و خاک کاملا پاکیزه گردد.

مرحله چهارم: درمرحله دوم شستشوی استفاده از صابون مایع به عنوان پاک کننده توصیه می گرددلازم به ذکر است که استفاده از صابون مایع اثر ضدعفونی کننده ها را بر اجرام میکروبی و ویروسی و قارچی افزایش می دهد.

مرحله پنجم: مسدود نمودن هرگونه سوراخ، درز و برطرف نمودن خرابی های موجود در سطوح سالن ها و سایر تاسیسات و رفع پارگی های توری و پنجره ها در این مرحله الزامیست.

مرحله شش: شعله دادن کف و دیواره های سالن از داخل و خارج تا ارتفاع ۵/۱ متر

مرحله هفت: ضدعفونی کلیه سطوح(کفف سقف، دیوارها پشت بام)

مرحله هشت: شستشوی و ضدعفونی سیستم تهویه، سیستم های برق و سیستم فاضلاب

مرحله نهم: پس از پایان مرحله هشتم کلیه درب ها و پنجره های سالن ها و سایر تاسیسات تا ضدعفونی نهایی برای جلوگیری از ورود احتمالی موش و یا افراد غیر مسئول باید بسته نگه داشته شود.

ب: شستشوی و ضدعفونی لوازم و تجهیزات

مرحله یک: کلیه لوازم و تجهیزات مرغداری از قبیل دان خوری و آبخوری و آنهایی که قابل شستشوی می باشند به خارج از سالن ها منتقل گردد و می بایست در مرحله اول برای مدت ۲۴ ساعت در آب گرم غوطه ور گردند.

مرحله دو: پس از گذشت ۲۴ ساعت لوازم فوق مجددا با آب گرم شسته و سپس با ماده ضدعفونی به داخل سالن ها و سایر تاسیسات مربوطه منتقل و نصب می گردند.

پ : شستشوی و ضدعفونی محوطه

مرحله یک: سطوح آسفالته و بتونی محوطه مرغداری پس از شستشوی سالن ها با آب فشارقوی می بایست کاملا تمیز گردند.

مرحله دو: کلیه سطوح مطرح شده در مرحله یک و همچنین سطوح مطرح شده در مرحله یک و همچنین سطوح خاکی و … می بایست شعله داده شوند.

مرحله سه: آهک پاشی سطوح غیرقابل شستشوی محوطه مرغداری پس از انتقال لوازم و تجهیزات مرغداری به داخل سالن ها انجام پذیرد.

مرحله چهار: اسپری ماده ضدعفونی کننده با توجه به مواد ضدعفونی کننده بر روی سطوح آسفالت شده و بتونی محوطه مرغداری الزامیست.

مرحله۵: تعویض محلول ضدعفونی کننده حوضچه های ضدعفونی در مدخل درب ورودی مرغداری و سالن ها پس از شستشوی سالن ها الزامیست

*تذکر: لازم به ذکر است که محلول های ضدعفونی موجود درحوضچه های ضد عفونی هفته ای یکبار تعویض گردند.

چ: شستشوی و ضدعفونی لوله ها و مجاری آب

۱- کلیه مخازن آب آشامیدنی طیور تخلیه و مخازن با یک برس فلزی کاملاً تمیز گردد.

۲- قبل از شروع استفاده از بخار فرمالین باید کلیه پنجره و هواکش ها و کلیه نقاطی که امکان دارد خروج بخار از آنها وجود دارد بسته شوند.

۳- کلیه وسایل و تجهیزات در سالن نصب و بستر (پوشال) را آماده می کنیم.

۴- سالن را به حد ۳۰-۴۰ درجه سانتیگراد گرم نموده و از فرمالین ۴۰% تجاری به میزان ۴۰ سی سی جهت هرمترمکعب فضا را باهم حجم آن آب آشامیدنی مخلوط وسپس محلول آمده شده را در چند ظرف فلزی ودرطول سالن قرار می دهیم محلول را به وسیله حرارت دادن،گرم تا بخارفرمالین حاصل آید.

۵- پس از استفاده ازبخار فرمالین به مدت ۲۴ ساعت از باز نمودن درها و پنجره های سالن ها و سایر تاسیساتی که به این شکل ضدعفونی می گردند خودداری به عمل آید.

۶- درصورتی که جهت ضدعفونی سالن ها از ترکیب کردن پرمنگنات بامحلول فرمالین استفاده گردد، به میزان ۲۰ گرم پرمنگنات و ۴۰ سانتی متر مکعب فرمالین جهت هر متر مکعب فضا لازم می باشد درصورتی که درجه حرارت سالن کمتر از ۲۱ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی آن کمتر از ۶۵% باشد تاثیر گاز فرمل بر روی اجرام بیماریزا به شدت کاهش می یابد.

توجه:

۱/ کفش و لباس کارگران؛ کیسه های دان خالی شده و هرگونه وسیله به کار رفته در دوره قبل می بایست شسته و ضدعفونی گردند.

۲/ سطح کیسه های محتوی دان باقیمانده از دوره قبل می بایست با محلول فرمالین ۵% ضدعفونی گردند.

۳/ در پایان هردوره پرورش طعمه گذاری به منظور از بین بردن موش های داخل مرغداری ضروری است.

عملیات ضدعفونی در شرایطی که در دوره قبل یک بیماری وجود داشته باشد.

۱/ تمامی فاکتورهای ذکر شده در عملیات ضدعفونی شرایط عادی باید رعایت شود

۲/ از ضدعفونی کننده های موثر بر عامل بیماریزای سری قبل با علظت زیاد در ضدعفونی سالن ها استفاده شود.

۳/ در صورت لزوم؛ خال نگه داشتن سالن ها به مدت توصیه شده در کنترل آن بیماری موثر است.

۴/ ضدعفونی تمامی محوطه مرغداری به وسیله سمپاش های موتوری با دز بالای ماده ضدعفونی کننده موثر صورت پذیرد.

روش بخار دادن (با غلظت x1)

۴۰ سی سی فرمالین +۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم برای هر ۸/۲ مترمکعب کافی است:

۱) جهت خنثی سازی گاز فرمالدئید در صورت لزوم باید از هیدورکسید آمونیوم ۲۹-۲۶ به میزان ۴۰ سی سی با علظفت x1 استفاده شود.

۲) در زمانی که جوجه در داخل هچری می باشد و مجبور به گاز دادن درهچری می باشیم می بایست بلافاصله بعد از استفاده از غلظت یاد شده در مدت زمان لازم (که در جدول مربوط ذکر شده است) جهت از بین بردن هرچه سریعترگاز موجود در فضا علاوه بر استفاده از هواکش های موجود هچر باید از هیدروکسید آمونیوم ۲۹-۲۶ درصد جهت خنثی سازی گاز استفاده گردد.

عوامل موثر در میزان تاثیر مواد ضدعفونی کننده ها

۱/ غلظت ماده ضدعفونی کننده: ماده ضدعفونی کننده باید با غلظت مناسب مصرف شود. استفاده از غلظت پایین احتیاج به مدت زمان بیشتری جهت از بین بردن اجرام عفونی دارد.

۲/ درجه حرارت: به طورکلی مواد ضدعفونی کننده در درجه حرارت بالاتر، سریعتر بر روی اجرام عفونی اثر میگذارند. به عنوان مثال فرمالین در دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتیگراد تاثیر ندارد.

۳/ تاثیر مواد آلی: موادی که باید ضد عفونی شوند باید عاری از مواد آلی نظیر مدفوع و فضولات باشند زیرا ممکن است موادضدعفونی کننده با مواد آلی ایجاد ترکیباتی نمایند که خاصیت جرم کشی نداشته باشند.

۴/ تاثیرترکیبات خنثی کننده ضدعفونی کننده های کاتیونی به وسیله ضدعفونی کننده های آنیونی خنثی می شوند. ترکیبات چهارتایی آمونیوم در دسته پاک کننده های کاتیونی است که به وسیله صابون که در دسته پاک کننده های آنیونی است کاملاً خنثی می شود بنابراین در صورتی که بخواهیم ترکیبات چهارتایی آمونیم گازفرمل را خنثی می نماید.قراردادن مقداری آمونیم در مناطقی که جهت ضدعفونی از فرمالین استفاده می وشد خیلی سریع بوی بد فرمالین را برطرف می نماید.

مواد ضدعفونی کننده چگونه عمل می کنند.

مواد ضدعفونی کننده بسته به نوع ارگانیسمی که با آن روبرو می شوند توانایی های مختلفی دارند. ارگانیسم های باکتریایی، اغلب ضد عفونی کننده ها میکرب کش هستند، ولی بعضی فقط سیکل زندگی باکتری را مختل می کنند(باکتریوستاتیک) تعداد زیادی از مواد ضد عفونی کننده از رشد باکتری های گرم مثبت جلوگیری می کنند. در حالیکه که بعضی دیگرباکتری های گرم منفی را غیرفعال می نمایند. یک ضدعفونی کننده می تواندبا یک غلظتی کمترمختل کننده سیکل زندگی باکتری می باشد.

ارگانیسم ویروسی: ویروس ها برای ضد عفونی کننده ها ایجاد اشکال می نمایند، چون تا زمانی که ویروس ها و سلولهای میزبان هستندتحت تاثیر قرار نمی گیرند. اغلب ضدعفونی کننده ها به میزان جزئی ویروس ها را فعال می نمایند. برای غیرفعال کردن ویروس ماده ضد عفونی کننده باید پروتئین اطراف اسیدنوکلئیک (مواد ژنی)را از هم بگسلد، اگر فقط پوشش ویروس (ونه محتویات آن)تخریب گردند، اسید نوکلئیک ویروس می تواند وارد سلول میزبان شده و مجدداً فعال گردد.

ارگانیسم قارچی، ضدعفونی کننده هایی که در هچری ها و مرغداری ها استفاده می شوند خواص قارچ کشی وجلوگیری کننده از رشد قارچ را دارند همچنین باید قابلیت تخریب و یا غیرفعال کردن اسپورهای قارچی را نیز داشته باشند. ولی ارگانیسم های قارچی به سختی از بین می روند و اغلب قارچ کش ها برای قارچ ها ارگانیسم های قارچی به سختی از بین می روند و اغلب قارچ کش ها برای قارچ ها تنها به عنوان سم عمل می کنند و سلول های قارچی را نابود نمی سازند.

ارگانیسم های تک یاخته ای، بعضی از انگل های تک باخته ای (ولی نه همه آنها)بخشی از سیکل زندگی خود را در خارج از بدن میزبان می گذرانند. بنابراین باید باید در دوران غیر فعال بودن آنها به وسیله بعضی از ضدعفونی کننده هایی که بر این ارگانیسم ها موثرندبه آنها حمله ور شد که معمولا در این هنگام بیشترین مقاومت را دارند. تعداد کمی از مواد ضدعفونی کننده بر ضد ارگانیسم های تک یاخته ای طیور مفید هستند. اگر چه چندین ترکیب شیمیایی به این منظور استفاده می شوند ولی علظت و قیمت آنها استفاده از آنها غیر قابل مصرف می کند.

مواد شیمیایی مورد استفاده به عنوان ضد عفونی کننده

مواد شیمیایی که بر اساس ضدعفونی کننده سطح مصرف می شوند. تاثیری بسیار متنوع دارند شاید مواد ضدعفونی کننده بر اساس اجزاء تشکیل دهنده دسته بندی شوند، ولی عوامل متعددی برقدرت آنها موثرند که تمام اینها باید شناخته شوندتا از تاثیر طبیعی ماده ضدعفونی کننده آگاه باشیم.

کروزول و اسید کرسیلیک : کروزول و اسید کرسیلیک مایعات زرد و قهوه ای رنگ مشتقات زعال سنگ قیر اندود هستند بوی زننده ای داشته و تحریک کننده پوست هستند و وقتی آب به آنها اضافه شود، شیری رنگ می شوند ولی عمل جرم کشی بسیار با ارزشی دارند انواع گوناگون آنها ممکن است به جوجه های یک روزه صدمه بزند.

اینها بر ضد میکروب های گرم منفی و گرم مثبت اغلب قارچ ها و بعضی ویروس ها موثر هستند با آنیون ها (ترکیبات یونیزه) سازگار هستند ولی با ترکیبات غیر یونیزه سازگاری نداشته و در محیط با ph اسید بهترین عمل را دارند. این مواد در مرغداری بیش از هچری مورد استفاده دارند، کروزول یا متیل فنل ( ) می تواند برای ضدعفونی کف ها و یا سطوح سالن و وسایلو حوضچه های ورودی سالن و وسایل و حوضچه های ورودی سالن استفاده شوند.

۲- فنل ها: این ترکیبات از مشتقات زعال سنگ قیر اندود هستند که اساس آن را اسید کریولیک ( ) تشکیل می دهند مواد مشابه مصنوعی نیز در این طبقه بندی قرار می گیرند. فنل یک بوی خاص دارد در حضور آب شیری رنگ می شود و یک جرمکش موثر است معمولی ترین انواع مورد استفاده آن آریا فنل مصنوعی، الکیل فنل های ساده، هالوژن های فنله و نیتروفنلها می باشند اغلب فنل ها با مواد ضد عفونی کننده غیر قلیایی فعال تر بوده زیرا محلولترند. عمل آنها سریع است.

بعضی از این مواد ضدعفونی کننده برضد قارچ ها، باکتریهای گرم و مثبت موثرند، ولی در مقابل اسپورهای باکتریایی اثری ندارند. اینها می توانند بعضی ویروس ها را تحت تاثیر قرار دهند فنل ها در غلظت های زیاد به عنوان یک سم پروتئین های سلولی رسوب می کنند ولی در غلظت های کم تنها سیستم های آنزیمی سلول مختل می شوند. فنل های مصنوعی می توانندبرای آغشته کردن تخم مرغ ها، بهداشت هچری و وسایل و حوضچه های ورودی سالن ها استفاده شوند.

خواص مواد ضدعفونی کننده

ضریب فنل: این ضریب تعیین کننده قدرت کشندگی موادئ ضدعفونی کننده نسبت به قدرت کشندگی فنل خالص است. این ضرایب برای مقایسه تاثیر مواد ضدعفونی کننده در قیاس با عمل فنل استفاده می شود ولی پیچیدگی این قیاس آزمایشگاهی خیلی زیاد است آزمایش بایدبه طور دقیق منظم انجام شود.

ترکیبات ید: به شکل ید وفور در دسترس بوده که شامل ترکیبات معدنی و محلول های مواد آلی هستند و معمولاً عمل آنها غیریونی بوده و قابل حل در آب می باشند. اجزاء آن تنها با اسید نوکلئیک سلول واکنش نشان می دهند. اینها در محیط اسیدی ( ؟؟؟ ) مواد ضدعفونی کننده خوبی هستند و فعالیت آنها در محیط با ؟؟ قلیایی و در حضور مواد آلی کم می شوند بر روی باکتری های گرم و گرم منفی موثرند و به اسید نوکلئیک ارگانیسم حمله می نمایند. بدوفورها همچنین در مقابل قارچ ها و بعضی ویروس ها موثرند.

۴-کلر: کلر یک ترکیب ضدعفونی کننده موثر بوده که به اشکال پودری (هیپوکلریت سدیم یا کلسیم همراه با تری سدیم فسفات هیدراته) و اشکال مایع( محتوی هیپوکلریت سدیم، کلرامین های آلی و دی اکسید کلر) موجود است. وقتی کلر آزاد ترکیبات کلره در حدود ۳۰۰-۲۰۰ باشد، ضدعفونی کننده خوبی می باشد. وقتی عنصر کلر یا هیپوکلریت ها به آب اضافه شوند، اسید هیپو کلرو ( ) می سازند که اثر میکرب کش دارد ولی در حضور مواد آلی کلر با مواد آلی ترکیب شده و ترکیبات با ثباتی می سازند و بنابراین کلر آزاد در محلول کاهش می یابد.

کلر علیه باکتری ها و قارچ ها موثر است و وقتی از هیپو کلریت ها به دست آید به پوشش پروتئینی و اسید نوکلئیک ویروس ها حمله می کند. کلرهای متصله مقل کلرامینها فعالیت کمی دارند. محلول های کلردار در محلول های اسیدی بیش از محلول های قلیایی موثرندو در محلول های گرم بیش از محلول های سرد تاثیر دارند. هیپوکلریت های سدیم خیلی فعالاند. ولی عمر ضدعفونی کنندگی آن در یک دوره طولانی باقی می ماند. بعضی از ترکیبات کلردار پوست را تحریک کرده و فلزات را تخریب می نمایند.

۵- آمونیوم چهارتایی: این ترکیبات کاتیونیک (یون های با بار مثبت) بدون بو شفاف بوده و عمدتاً محرک نیستند. فعالیت ضدبوئی و تمیزکنندگی دارند و به عنوان ماده ضد عفونی کننده در سطح اجسام کاملا موثر می باشند. ترکیبات آمونیوم چهارتایی کاملاً قابل حل در آب هستند.ولی در محلول های صابونی یا جایی که بقایای صابون یا مواد تمیز کننده آنیونیک حضور داشته باشند، نمی توانند استفاده شوند. تاثیر جرم کشی آنها در حضور مواد آلی کاهش می یابد.

این مواد شیمیایی بر ضد باکتری های گرم مثبت موثرند و اندکی هم روی باکتری های گرم منفی تاثیر دارند و بعضی قارچ ها و ویروس ها را هم مختل می کنند. تاثیر آنها با افزودن کربنات سدیم بیشتر می گردد.چون کربنات سدیم محلول را قلیایی می کند در محیط کمی اسیدی و آّب های سخت نیز کاملا موثر می باشند در موارد زیادی به محلول حاوی ؟؟ ۵۰۰ آمونیوم چهارتایی و ؟؟۲۰۰ اسید اتیلن دی آمین تترا استیک (؟؟؟) کربنات سدیم می افزایند تا ؟؟ محیط به ۸ برسد ( در حدود ؟؟ ۲۰۰) و از ترکیب فوق برای ضدعفونی هچری استفاده می نمایند. این ترکیب را می توان بر روی زمین، دیوارها و سینی های ستر استفاده کرد.

توجه: استفاده از ترکیبات آمونیوم چهارتایی در مجتمع های پرورش طیور، در بعضی کشورها با اعتراض روبرو شده است. چون اثرات مضری برای انسان مصرف کننده گوشت طیور دارد. این ماده باید پنج روز قبل از کشتار طیور مصرف نشود.

موارد استفاده مواد ضدعفونی کننده در هچری

منبع: http://www.qompoultry.com