منوی دسته بندی

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

۱۱۰ روش کاهش تولید زباله های خطرناک آزمایشگاهی

[نویسنده: دکتر حسین معصوم بیگی]

[tabs style=”h1″ ]

[tab title=”مشخصات نویسنده” icon=”momizat-icon-pencil2″ ]

دکتر حسین معصوم بیگی استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

[/tab]
[/tabs]


اهداف آموزشی

  • آشنایی مخاطبین با روشهای کاهش تولید زباله های خطرناک آزمایشگاهی.
  • آشنایی مخاطبین با روشهای کاهش تولید زباله در آزمایشگاه های آموزشی
  • آشنایی مخاطبین با وظایف مسئولین آزمایشگاه ها در خصوص مدیریت مواد زائد آزمایشگاهی

 

[tabs style=”h1″ ]
[tab title=”خلاصه مقاله” icon=”momizat-icon-pencil2″ ]

تولید انبوه و متنوع زائدات به عنوان یکی از آلاینده های اصلی محیط زیست، توجه متخصصین محیط زیست را به خود جلب کرده و طی یک دهه اخیر مطالعات زیادی درراستای پیشگیری از تولید آلاینده ها به عنوان یک سیاست و راهبرد اصلی ،انجام و پیشرفتهای خوبی در جهت کاهش منبع تولید زباله ،کاهش تولید زباله و در نهایت کاهش خطرناکی مواد زائد محقق شده است.در بین انواع زائدات ،مواد زائد آزمایشگاهی به عنوان یکی از مواد زائد ویژه و خطرناک مورد توجه بوده و جهت تولید کمتر این زائدات تا بحال روشهای زیادی تجربه شده است که در این مقاله سعی شده کاربردی ترین آنها، جهت استفاده مخاطبین گردآوری وتقدیم شود.در بین روشهای مطرح شده وجود یک برنامه مشخص با رویکرد کاهش تولید زائدات ،ارائه آموزشهای لازم براساس برنامه مذکور برای پرسنلی که در آزمایشگاه فعالیت می نمایند،وجود فرد متخصص آگاه در مسئولیت خرید مواد و اقلام مورد نیاز ،رعایت دستوالعملهاو قوانین و استانداردهای مربوط به مدیریت پسماندو بسیاری موارد جالب که در متن مقاله اشاره شده است ما را در رسیدن به اهداف این مقاله یاری خواهد کرد. مطمئناتوجه مدیران محترم آزمایشگاههای تحقیقاتی وآموزشی وآزمایشگاههای مراکز بهداشتی ودرمانی به روشهای مطرح شده دراین مقاله، آنها را در برقراری نظم ومدیریت موفقتر آزمایشگاههای تحت مدیریت خود یاری خواهد نمود. انشاءا…

[/tab]
[/tabs]

 

[restrict level=1]

مقدمه

امروزه پیشرفتهای علمی و صنعتی از یک طرف و رشد پدیده مصرف گرایی از طرف دیگر سبب افزایش مقدار و تنوع تولید مواد زائد جامدبخصوص زباله های ویژه وخطرناک به عنوان یکی از مهمترین تهدید کننده های محیط زیست شده واهمیت بهداشتی و اقتصادی مواد زائد ، توجه متخصصین محیط زیست را به خود معطوف داشته است به نحوی که در کشورهای مختلف جهان جهت کنترل بهداشتی مواد زائد و پیشگیری از اثرات زیانبار زیست محیطی ناشی از دفع غیر بهداشتی آنها، تنظیم قوانین و مقررات و آئین نامه های اجرایی مدیریت پسماند مورد توجه خاص قرار گرفته است. در جمهوری اسلامی ایران هم قانون مدیریت پسماند در سال ۱۳۸۳ و آئین نامه اجرائی آن در سال ۱۳۸۴ به تصویب هیئت وزیران رسیده وجهت اجرا ابلاغ گردیده است.

یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه، پیشگیری از آلودگی و یا به عبارتی پیشگیری از تولید آلودگی به عنوان روشی اقتصادی وارزانتر است.این مطلب در مدیریت مواد زائد جامد بویژه مواد زائد خطرناک، با کاهش منبع تولید زباله وکاهش تولید زباله و در نهایت کاهش خطرناکی مواد زائد محقق می شود. طبق ماده۱۱ آئین نامه اجرائی قانون مدیریت پسماند، تولید کنندگان پسماند های ویژه ملزم به کاهش مقدار و یا شدت آلودگی پسماندهای تولیدی خود هستند. با توجه به موارد فوق دراین مقاله سعی شده است روشهای کاهش مواد زائد تولید شده در آزمایشگاههای تحقیقاتی و آموزشی به عنوان یکی از مواد زائد ویژه مورد توجه قرار گیرد.    

روشهای کاهش تولید مواد زائد آزمایشگاهی

طبق ماده۲۰ آئین نامه اجرائی قانون مدیریت پسماند، تولید کنندگان پسماند های ویژه باید مشخصات ، مقدار ونحوه مدیریت پسماندهای تولیدی خود را به سازمان حفاظت محیط زیست اعلام نمایند. انشاا..روشهای پیشنهادی ذیل نقش موثری درمدیریت صحیح وبهینه مواد زائد آزمایشگاهی وکاهش تولید آنها داشته باشند. دراین قسمت ۱۱۰روش کاربردی به شرح ذیل معرفی می شوند:

  • خط مشی و برنامه مدیریت کاهش تولید زباله با توجه به عناصر موظف در مدیریت زباله شامل تولید، نگهداری، استفاده مجدد وبازیافت، جمع آوری و حمل ونقل و دفع نوشته شودو اهداف آن بخوبی برای همکاران معرفی و تشریح شود.
  • کاهش تولید زباله به عنوان بخشی از وظیفه دانشجویان به آنها آموزش داده شود.
  • لازم است دستورالعمل مدیریت کاهش تولید زباله، به عنوان بخشی از برنامه آموزش پرسنل شاغل در آزمایشگاه ، آموزش داده شود.
  • ارائه یک برنامه مناسب تشویقی جهت افزایش انگیزه پرسنل برای تولید کمتر زباله، ضروری است.
  • خرید اقلام شیمیایی در هر آزمایشگاه توسط یک نفر و بصورت متمرکز انجام شود.
  • حداقل سالی یک نوبت لیستی از اقلام و مواد شیمیایی موجود درآزمایشگاه، تهیه شود.
  • لیست مذکور در محل ذخیره مواد شیمیایی، جهت مراجعه در دسترس باشد.
  • لیست اقلام تهیه شده و موجود ، با خریداری اقلام جدید ویا مصرف اقلام لیست شده بطور مرتب و روزانه تنظیم واصلاح شود.
  • درخواست تهیه وخرید مواد شیمیایی درحد کمترین مقدار مورد نیاز و در حد ضرورت انجام شود.

۱۰-اگر سعی دارید روشی جدید در آزمایشگاه استفاده کنید، تلاش کنید ابتدا مواد شیمیایی مورد نیاز خود را از سایر آزمایشگاهها به مقدار کمی تهیه ویا خرید و مصرف نمائید و سپس در صورت نیاز و ضرورت ، مقادیر بیشتری را تهیه نمائید.

۱۱- وقتی مواد شیمیایی تحویل آزمایشگاه می شود تاریخ مصرف آن را بر روی برچسب ظرف محتوی مواد شیمیایی کنترل کنید و هرکدام زودترتاریخ مصرف آن تمام می شود ابتدا آن را مصرف نمائید.

۱۲-در آزمایشگاه مقدار ونوع زباله تولید شده درهرقسمت را تعیین ودرفرمهای مخصوص جهت اطلاع مسئولین ایمنی و بهداشت ثبت نمایئد.

۱۳- اطلاعات مربوط به روشهای جاری دفع مواد زائد شیمیایی را روی فایل های خود ثبت کرده و در دسترس داشته باشید.

۱۴- اطلاعات مربوط به هرماده شیمیایی موجود در آزمایشگاه را درفایلهای خود نگهداری کنید.

۱۵- حتی الامکان یک مکان مشخصی،برای جمع آوری ونگهداری کل مواد زائدآزمایشگاهی، اختصاص دهید.

۱۶- هرماده شیمیایی را فقط درمحل استاندارد خود قرار دهید، مگروقتی که قصد استفاده از آن را دارید.

۱۷-یک مکان خاص، برای نگهداری مواد زائد شیمیایی اختصاص دهید.

۱۸- برای اینکه مواد زائد کمتری تولید شود، سعی کنید به همان مقداری که نیاز دارید مواد شیمیایی تهیه و ذخیره نمایید.

۱۹-برروی برچسب هرظرفی توضیحات مربوط به مواد داخل آن نوشته شود، حتی اگر داخل آن آب مقطرباشد.

۲۰- محلولهای هالوژنه را جدای از محلول های غیرهالوژنه نگهداری نمائید.

۲۱- مواد زائد شیمیایی قابل بازیافت را از سایر مواد غیر قابل بازیافت، جدا نگهداری نمائید.

۲۲- مواد زائد آلی را جدای از مواد زائد غیر آلی(معدنی) ودر ظرف غیر فلزی نگهداری نمائید.

۲۳- اسید نیتریک زائد را از سایر اسیدهای معدنی زائد جدا نگهداری نمایید.

۲۴- اسید هیدروفیلیک را از سایر اسیدهای معدنی زائد جدا نگهداری نمایید.

۲۵- مواد زائد شیمیایی بی خطر را ، از مواد خطرناک جدا نگهداری نمایید.

۲۶- مواد زائد خیلی سمی مثل سیایندها و … را ،جدا از گروه های دیگر نگهداری نمایید.

۲۷- حتی الامکان از انجام آزمایشاتی که مواد زائد حاوی ترکیبات رادیواکتیو، بیولوژیک و یا مواد زائد شیمیایی خطرناک تولیدمی کنند جلوگیری شود.

۲۸- مواد زائد شیمیایی را از آشغالها و کاغذها جدا نگهداری نمائید.

۲۹- روشهای پیشگیری از تولید زباله و مواد زائد توسعه یابد. پیشگیری ازتولیدزباله، آسانترازمدیریت آن بعد از تولیداست. تولید مقادیر زیاد زباله در شان جامعه امروزی نیست

۳۰- از روشهای نظافتی کم خطر برای نظافت ظروف شیشه ای واز دترجنتها برای شستشو و نظافت تجهیزات کثیف استفاده شود.

۳۱- عدم استفاده از محلول های تمیز کننده اسید کرومیک با یکدیگر.

۳۲- استفاده ایمن از ترکیبات اورانیوم وتوریوم که بطور طبیعی پرتو تابی دارند.

۳۳- حتی الامکان ترمومترهای دیجیتالی جایگزین ترمومترهای جیوه ای شود.

۳۴-استفاده ازیک ترمومترآلیاژی یا استینلس استیل به جای ترمومترهای جیوه ایی هم یک گزینه مناسبی است.

۳۵- ارزیابی و بکارگیری روشهای آزمایشگاهی که انجام آنها با استفاده از معرفهای بدون خطریا کم خطرامکان پذیراست.

۳۶-کاربرد موادی که خاصیت سمی وسرطان زایی ویا جهش زایی کمتری دارند ویا بکارگیری مواد و روشهایی که سالمتر و ایمن تر هستند.

۳۷-از کاربرد معرفهای محتوی آرسنیک، باریوم، کادمیوم، کروم، جیوه، سلنویوم ونقره درآزمایشگاه جلوگیری شود.

۳۸-هنگام خریدتجهیزات واقلام جدید آزمایشگاه، به کمیت و نوع ضایعاتی که تولید خواهد شدتوجه شود.

۳۹- خرید تجهیزاتی انجام شود که هنگام استفاده مقادیر کمتری زباله تولیدمی کنند.

۴۰- بکارگیری روشهای جدید آزمایشگاهی، به نحوی که با مصرف کمتر مواد شیمیایی و تولید ضایعات ومواد زائد کمترهمراه باشند.

۴۱-سعی شودحتی الامکان قبل ازدفع زائدات ازآزمایشگاه، مراحل سم زدائی وخنثی سازی آنها انجام شود.

۴۲- وقتی طرح و پروتکل جدیدی را ارائه می نمائید به مقدار و انواع زباله تولیدی آن توجه کنید و چگونگی حذف و یا کاهش تولید زباله آن را نیز تعیین نمائید.

۴۳-وقتی که یک روش یا گزینه جدیدی را مورد تحقیق و بررسی قرار می دهید به مقدار زباله تولیدی آن نیز به عنوان یک فاکتور توجه نمائید.

۴۴- اگر مواد زائد شیمیایی زیادی طی آزمایشات شما تولید می شود بررسی وتعیین نمائید چگونه می توان از آنها در آزمایشگاه در سایر موارد استفاده کرد یا در آزمایشگاه های همجوار یا سایر فعالیت های غیر آزمایشگاهی ممکن است از آنها استفاده نمایند.

۴۵- قبل از سفارش خرید جدید در جهت استفاده بهینه و بموقع، لیست مواد شیمیایی موجود خود را مرتب بررسی و کنترل نمائید، ممکن است نیازی به سفارش جدید نباشد واز طرفی اگر لازم است موادی سریعتر مصرف شود آن را برای مصرف در آزمایشگاه در دسترس قرار دهید و در صورت عدم نیاز به مصرف،آنها را به فروشنده اصلی جهت فروش و توزیع در آزمایشگاههای نیازمند عودت دهید.

‌۴۶- سعی کنید اطلاعات مربوط به انواع مواد قابل استفاده مجدد و قابل بازیافت را طی هماهنگی با تمام آزمایشگاهها، در دسترس داشته باشید، چون ممکن است برای شما قابل استفاده باشند.

۴۷- مسئول خرید آزمایشگاهها یا یک نفر هماهنگ کننده، می تواند مواد شیمیایی قابل بازیافت و اضافی آزمایشگاه ها را در یک قفسه یا کمد مجهزو مخصوص قفل دار جمع آوری و آنها را درجای مناسب مثل راهرو یا انبار ذخیره آزمایشگاه قرار دهد، تاهنگام نیاز، هر کدام از کاربران آزمایشگاهها، بتوانند با یکدیگر تعویض یا مبادله ومصرف کنند.

۴۸- وقتی از حلالی برای اهداف نظافتی و تمیزکردن چیزی استفاده وآلوده می شود، می توانید مجدد از آن برای تمیز کردن اولیه جسم دیگری استفاده نمایید، و از حلال تازه و تمیز برای نظافت نهائی استفاده کنید.

۴۹- سعی کنید به جای استفاده از حلالها ، از دترژنتها همراه با آب گرم جهت شستشو و تمیز کردن وسایل و قسمتهای مورد نیاز استفاده کنید.

۵۰- برای تمیز کردن قسمتها به استفاده از ازن هم توجه داشته باشید.

۵۱- سعی شود یک دستگاه جارو برقی یا مکنده مناسب یا یک دستگاه تولیدکننده بخار برای نظافت تهیه شود(استفاده از دمنده های بخار با درجه حرارت قابل تنظیم بر روی سطوح بعضی وسایل و محیط آزمایشگاهها جهت گند زدایی آنها بسیار موثر و کار آمد می باشد و در بسیاری از موارد می تواند جایگزین کاربرد مواد گندزدا شود).

۵۲- از اسیدهای مخلوط شده برای صیقل دادن و تمیزکردن (Electropolishing) یا برای شستشو در موارد لازم استفاده شود.

۵۳- وقتی می خواهید با مستغرق کردن در محلولها، وسایلی را تمیز کنید، سعی شود در یک روز مشخص این کار انجام شود تا حداکثر استفاده از این روش بشود(از محلول آماده شده بیشترین بهره را ببرید).

۵۴- سعی کنید حتی الامکان از کوچکترین ظروف برای مستغرق سازی یا نگهداری مواد شیمیایی وابسته به عکاسی و یا فتوگرافی استفاده کنید.

۵۵- سعی شود فرهنگ کاهش تولید زائدات واستفاده بهینه و مجدد از زائدات رادیولو‍ژی ها با جمع آوری و تصفیه مابع ظهور و جمع آوری فیلمهای رادیولو‍ژی مصرف شده ، فراگیر شود.

۵۶- برای احیاء نقره ، آن را خارج از محلول فتوگرافیک رسوب دهید.

۵۷- مواد زائد خورنده را خنثی کنید، تا سبب خوردگی وسایل فلزی آزمایشگاه نشوند.

۵۸- مواد شیمیایی را که ممکن است مجددا در هود آزمایشگاه با قدرت بالایی واکنش انجام داده وفعال شوند را خنثی و بی اثر وغیر فعال کنید.

۵۹- امکان تقطیر مجدد حلالهای زائد را در آزمایشگاه مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.

۶۰- احیاء سایر مواد زاید آزمایشگاه را بررسی و ارزیابی کنید.

۶۱- با توجه به تجارب خود، تولید مواد زاید خطر ناک را تحت هر شرایطی که امکان دارد کاهش دهید.

۶۲- در آزمایشگاههای آموزشی سعی شود حتی الامکان آزمایشات در مقیاس بسیار کوچک انجام شود.

۶۳- در آزمایشگاههای آموزشی سعی شود حتی الامکان روش توضیح دادن یا ارائه مطالب به کمک ویدئوپروژکتور، جایگزین انجام آزمایشاتی که تولید مواد زائد خطر ناک می کنند، شود.

۶۴- در آزمایشگاههای آموزشی که تولید مواد زائد بالاست، می بایست ابتدا نحوه محاسبه و توزین مقدار مواد شیمیایی مورد نیاز به کمک اطلاعات موجود برروی برچسب مواد، متناسب با موضوع آزمایش، آموزش داده شود.

۶۵- در دستوالعمل فعالیت دانشجویان در آزمایشگاه قبل از آغاز و بعد از پایان کار باید مسئله مدیریت مواد زائد بخوبی مورد توجه قرار گیرد و تهیه محلولها و محیط کشتها به اندازه نیاز و مصرف روز انجام شود.

۶۶- نظم و انضباط و پاکیزگی در آزمایشگاه به عنوان یک رفتارشایسته مورد تشویق قرار گیرد.

از جایگزینهای ذیل در مواردی که ممکن باشد استفاده شود:

مواد اصلی

جایگزین

نکات مورد توجه

۶۷ استامید اسید استریک (stearic acid) در تغیر فاز و نقطه انجماد ارزشی ندارد.
۶۸ بنزن الکل
۶۹ پر اکسید بنزیل لاریل پراکسید Lauryl peroxide وقتی بعنوان یک کاتالیت پلی مری استفاده شود
۷۰ تترا کلرید کربن سیکلو هگزان در آزمایش یونهای هالید
۷۱ فرم آلدئید اسید پراکتیک در تمیز کردن ماشین های دیالیز کلیه
۷۲ فرم آلدئید

Formal ternate flinn scientific

برای ذخیره کردن نمونه های بیولوژیکی
۷۳ فرم آلدئید اتانل برای ذخیره کردن نمونه های بیولوژیکی
۷۴ فرمالین اتانل
۷۵ حلال های هالوژنه حلال های غیر هالوژنه در قسمت شوینده یا ساییر فرایندهای حلال
۷۶ معرف کلرید نقره

آمیترول

Amitrole (Kepro circuit system)

۷۷ دی کرومات سدیم هیپوکلریت سدیم
۷۸ یون سولفید یون هیدراکسید در آنالیز فلزات سنگین
۷۹ تولوئن الکل های ساده وکتون ها
۸۰ فلزات چوبی wood metal

Oniones fusible alloy

۸۱ گزیلن (xylene) الکل های ساده و کتون ها
۸۲ گزیلن یا تولوئن بصورت مایع مخلوط مایعات مخلوط بی خطر مناسب در مطالعات جزئی رادیواکتیو
۸۳ نمکهای جیوه کاتالیستهای آزاد جیوه مثل سولفات مس

(TiO2k2(SO4

هاضم های کجلدال

 

۸۴- استفاده از بهترین روش و طرح حاملان نگهداری مواد شیمیایی.

۸۵- پلیمریزه و اپوکسی کردن مواد زائد و تبدیل آنها به جامدات سالم و ایمن.

۸۶- توجه به کاربرد استخراج فاز جامد برای مواد آلی.

۸۷- هگزان را برای استفاده مجدد در روتاواپ(Rotavap) قرار دهید.

۸۸- ایتیدیوم برومید مورد استفاده در فعالیتهای شستشو یا سفیدکنندگی را به حداقل کاهش دهیدیا حدف کنید.

۸۹- در آزمایشات در هر مورد که امکان دارد مقادیر مواد مصرفی مورد نیاز آزمایش را نصف کنید.

۹۰- تصفیه مواد زائد سولفوره و فسفره با کمک مواد سفید کننده و شستشو دهنده قبل از دفع.

۹۱- تصفیه مواد زاید ارگانولیتیوم با کمک آب یا اتانول.

۹۲- جستجو و بکار گیری گزینه های استخراج فنل برای مثال مقیاس کوچک و مقدماتی پلاسمید.

۹۳- جمع آوری جیوه متالیک برای احیاء.

۹۴- بررسی امکان بازیافت جیوه از محلولهای محتوی جیوه.

۹۵- بازیافت نقره از کلرید نقره باقی مانده در مواد زائد و طلا از حلالهای طلا.

۹۶- خرید سیلندرهای گاز فقط از شرکتهایی انجام شود که برگشت سیلندرهای خالی آن را می پذیرند.

۹۷- هنگام تست وآزمایش تولیدات شرکتها ، نمونه در حد نیاز ومحدود تهیه شود.

۹۸- برگشت دادن مقدار حشره کش اضافی به توزیع کننده آن.

۹۹- اطلاع از اهدا مواد شیمیایی به آزمایشگاه یا دانشگاه از بیرون ضروری است و می بایست ، فقط با هماهنگی مسئول آزمایشگاه و زمانی که مورد نیاز باشد و آن هم حداکثر برای مصرف ۱۲ماه پذیرفته شود.

۱۰۰- جایگزین و یا دفع کردن موادی که محتوی پلی کلرینیتدبی فنیل ها هستند(PCBs).

۱۰۱- زباله های شبه خانگی تولید در آزمایشگاه را جداگانه در کیسه زباله مخصوص به رنگ مشکی نگهداری و دفع کنیدو با زباله های خطر ناک آزمایشگاهی مخلوط نکنید.

۱۰۲- اقلام ومواد وتجهیزات دارای کیفیت مطلوب، استاندارد، سالم، شناخته شده ومطمئن برای آزمایشگاه خریداری شود.

۱۰۳-خریداقلام وتجهیزاتی که بسته بندی غیرضروری ندارند هم ارزانتراست وهم زباله کمتری تولیدمی کند.

۱۰۴- حتی الامکان قسمتها وفعالیتهایی که به نحوی تولید زباله و زائدات می کنند شناسائی و آنهایی که غیر ضروری است حذف شود تا منابع تولید زباله کم شود.

۱۰۵-حتی الامکان از کاربرد لوازم یک بار مصرف خودداری شود، مگر در شرایط خاص وزمانی که استفاده از آنها ضروری باشد.

۱۰۶- استفاده بهینه از تمام مواد و امکاناتی که در اختیار شما می باشد، ضروری است.به عنوان مثال محلولها و معرفهای مورد نیاز آزمایشات، در حد نیاز و ضرورت تهیه شود.

۱۰۷- از هر چیزی فقط وقتی استفاده شود که ضرورت دارد و هر چیزی که استفاده از آن ضروری است در حد نهایت راندمان استفاده شود.

۱۰۸- کلیه عوامل موثر در تولید زائدات بخوبی شناسائی و مورد بررسی لازم جهت کاهش تولید، قرار گیرد.

۱۰۹-رعایت دستوالعملهای استاندارد ملی وبین المللی کار درآزمایشگاهها هم درکاهش موادزائد تولیدی موثر می باشد.

۱۱۰ – شما هر پیشنهاد دیگری جهت کاهش مواد زائد در آزمایشگاهها دارید برای ما به آدرس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا…(عج) به نام نویسنده ارسال فرمائید تا انشاء ا… به لیست موارد فوق اضافه شود.

 

نتیجه گیری

با توجه به ارزش و اهمیت اقتصادی و بهداشتی زباله ها، اعمال مدیریت مواد زائد جامد با تاکید بر کاهش منبع تولید، مقدار و حجم و سمیت زباله، از طریق اجرای برنامه ها و روشهای ذکر شده ضروری است.

در چرخه مدیریت مواد زائد جامد توجه خاص به مراحل ذیل ضروری است:

۱- توجه خاص به آنالیز چرخه حیات هر ماده ای قبل از استفاده از آن.

۲- پیشگیری ازتولید زائدات.

۳- تولِید کمتر زائدات، جداسازی وکاهش سمیت مواد زائد تولید شده.

۴- حتی الامکان استفاده مجدد از مواد زائد تولید شده.

۵- انجام بازیافت در محل تولید وجابجائی کمتر زائدات تولِید شده.

۶- دفع بهداشتی زائدات باقی مانده با حداقل جابجائی و طبق قوانین مربوطه.

با انجام این فعالیت ها، کاهش مقدار وحجم زباله های تولیدی در آزمایشگاهها که هدف اصلی این مقاله بود محقق شده و منجر به کاهش هزینه های کلان در بخش مدیریت زباله با توجه به صرفه جوییهای انجام شده و استفاده بهینه از امکانات بخصوص در بخش جمع آوری و دفع نهائی مواد زائد جامد می شود.

همه فعالیتهای انسان اثرات زیست محیطی دارند ولی نباید این اثرات بویژه اثرات ناشی از زائدات تولید شده، خطرناک و غیر قابل قبول و غیر قابل کنترل باشند.

 

سوالات

  • برای کاهش تولید زباله در آزمایشگاه ها ی آموزشی توسط دانشجویان انجام چه اقداماتی موثر است؟
  • برای استفاده بهینه از اقلام و مواد شیمیایی در آزمایشگاه ها،رعایت چه اقداماتی را توصیه می نمایید؟
  • هنگام خرید اقلام مورد نیازآزمایشگاه ها ،پنج نکته از نکاتی که جهت کاهش تولید مواد زائد خطرناک می بایست مورد توجه قرار گیرد را نام ببرید؟
  • پنج مورد از وظایف مسئولین آزمایشگاهها در خصوص مدیریت مواد زائد آزمایشگاهی را بنویسید؟

 

 

منابع

۱- WHO Waste Minimization Fact Sheet

۱۰۱ Ways to Reduce Hazardous Waste in the Laboratory

۲- آئین نامه اجرائی قانون مدیریت پسماند –مصوب مرداد ماه ۱۳۸۴ هیئت وزیران

۳ معصوم بیگی حسین ، مدیریت مواد زائد جامد با تاکید بر کاهش تولید زباله ، فصلنامه دانشکده بهداشت- دانشگاه ع پ بقیه ا…(عج)شماره ۱۷-۱۶ بهار ۱۳۸۴

۴-   معصوم بیگی حسین ، کاهش تولید زباله ، فصلنامه دانشکده بهداشت- دانشگاه ع پ بقیه ا…(عج)شماره ۱۳۸۵

[/restrict]

۵/۵ - (۱ امتیاز)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تلفن همراه *